Alexander McQueen – mistrz, który zmienił oblicze świata mody

Prężnie rozwijający się modowy biznes z biegiem rozwoju technologii i zapotrzebowania na wysokie krawiectwo regularnie poszerzał się o młody narybek. Intrygujący, zaskakujący i utalentowani projektanci z dumą prezentowali swoje kolekcje na światowych pokazach mody. Ten „wzorowy” cykl, został przerwany, gdy w świecie mody pojawił się bardzo młody, ale szalenie zdolny artysta, twórca, projektant Alexander McQueen. Przełamywał wszystkie stereotypy, miał bardzo niekonwencjonalne podejście do tworzenia, stosował szokową metodę, która wzbudzała w odbiorcach radość, złość, szczęście, smutek, lęk, przerażenie i zachwyt. Emocje.

spis treści

Czy świat był gotowy na McQueena? Zdecydowanie nie. I nie jest chyba jeszcze gotowy dziś, choć od czasu rozkwitu jego kariery minęło już 30 lat. Alexander McQueen był wizjonerem i wielkim artystą, który urodził się o 100 lat za wcześnie, ale to właśnie jego obecność w świecie mody nadała nowy wymiar haute couture, które przestało być zwykłą prezentacją wysokiego krawiectwa, a stało się prawdziwym dziełem sztuki. Każdy pokaz McQueena był wyjątkowym performensem, który poruszał publiczność na całym świecie. Artysta wielokrotnie powtarzał, że ubrania to emocje i właśnie w tak emocjonalny sposób prezentował swoje kolekcje.

McQueen urodził się w Lewisham w Wielkiej Brytanii w 1969 roku. W wieku 16 lat przerwał naukę, by rozpocząć staż krawiecki i realizować swoje modowe wizje. Jego prowokacyjne projekty szokowały i wzbudzały zachwyt jednocześnie, a każde modowe wydarzenie było prawdziwym spektaklem. Swoje pierwsze kolekcje tworzył mając w kieszeni zaledwie kilkaset funtów. Potrafił zrobić „coś” z niczego, niewielkim nakładem finansowym. Gdy na jego drodze stanęła Isabella Blow – wpływowa stylistka, jego kariera zaczęła nabierać tempa, a Isabella była jego mentorką i najlepszą przyjaciółką, która towarzyszyła mu przez większość życia, i dzięki której założył swój dom mody.

Alexander McQueen był szalenie pomysłowy, a jego projekty kłóciły się z przyjętymi normami. Jednak wciąż brakowało mu środków na rozwój swojego własnego biznesu. W 1996 roku został uznany za najlepszego projektanta sezonu i w tym samym czasie zaproponowano mu posadę głównego projektanta w domu mody Givenchy. McQueen spędził tam 5 lat, tworząc bardziej poprawne aczkolwiek oszałamiające kolekcje dla francuskiej marki. Praca dla Givenchy dała mu możliwość rozwoju marki Alexander McQueen i linii McQ. Do świata mody wprowadził motywy czaszki, róży czy spodnie z niskim stanem, które pochodziły ze skandalicznej kolekcji „Highland Rape”.

Wybitny projektant tworzył tematyczne kolekcje haute couture, ale też potrafił wstrzelić się w linię prêt-à-porter. Wszystkie jego pokazy mody były artystycznymi spektaklami, którego celem było wywołanie skrajnych emocji. McQueen właśnie w taki sposób komunikował się ze środowiskiem zewnętrznym. Do jego wybitnych kolekcji należały:

VOSS – która została zainspirowana dziką przyrodą. Jej pokaz był stylizowany na celę śmierci, a modelki w kreacjach projektanta prezentowały cały wachlarz emocji związanych z zaburzeniami psychicznymi. Na głowach miały wypchane jastrzębie, lub głowy owinięte bandażami, a poruszały się po szklanej przestrzeni. W finale pokazu, stojący po środku szklany, brudny sześcian rozpada się na kawałki, a w nim znajduje się naga „niedoskonała” modelka, którą otaczają ćmy. Modelka miała na głowie maskę gazową i przypominała postać nie z tego świata. To był jeden z najbardziej mrocznych pokazów McQueena.

Bantraich de cuil Lodair – było to wyjątkowe show, które prezentowało kolekcję z kratą szkocką jako motywem przewodnim. Gwiazdą pokazu została Kate Moss. Tematyka nawiązywała do wdów, które straciły swoich mężów podczas wojny w 1746 roku. McQueen odwoływał się w tym pokazie zarówno do symboli śmierci jak i życia. Największe wrażenie zrobił kapelusz z orlej czaszki ozdobionej czarnymi piórami.

Plato’s Atlantis – to był ostatni pokaz McQueena, uznawany za jeden z najwybitniejszych dzieł tego twórcy. Tematem przewodnim była zagłada klimatyczna połączona z myślami filozoficznymi Platona. Modelki przypominały morskie stworzenia, które przetrwały katastrofę i rozpoczęły kolejny etap ewolucji. McQueen ukazuje moralne zepsucie i karę, jaką przyszło zapłacić ludzkości. Na szczególną uwagę w tej kolekcji zasługują buty! Niebotycznie wygodne, na granicy bezpieczeństwa, z wygiętym cholewkami przypominającymi stopy nieznanych istot.

Joan – kolekcja zainspirowana Joanną d’Arc, w której królował rycerski klimat. Jednak największe wrażenie zrobił oczywiście spektakularny i szokujący finał pokazu, oczywiście w stylu skandalicznego McQueena. Ostatnia modelka pojawiła się w kreacji ociekającej „krwią”. Przerażającą scenę dodatkowo spotęgował prawdziwy płonący okrąg, w którym stała modelka!

Projektant lubił futurystyczne nurty i bardzo chętnie sięgał po nowoczesne technologie. Jego pokaz „Plato’s Atlantis” był pierwszym pokazem mody relacjonowanym na żywo w internecie! W swoich pokazach wykorzystywał też roboty, które towarzyszyły modelkom. Przełomowym show w jego karierze był finał jednego z pokazów w 1999 roku. Na obrotowym wybiegu modelka w rozkloszowanej białej sukni „wirowała” pomiędzy dwoma robotami, udając przerażenie i strach. Na sam koniec roboty sterowane przez McQueena wypuściły czarno-żółtą farbę, barwiąc kreację, która nawiązywała do malarstwa Jacksona Pollocka.

Czerpiący z dziedzictwa kultury McQueen tworzył kolekcje aktualne dziś, wczoraj i jutro. Do grona jego fanek należały Rihanna, Lady Gaga – która bardzo inspirowała się jego projektami czy Björk. Współcześni projektanci z pewną dozą nieśmiałości nawiązują do jego projektów. Stylizacje z filmu „Cruella”, który powstał w 2021 roku, jak i samo życie głównej bohaterki było niemalże odwzorowaniem życia i twórczości McQueena. Mimo swoich skandalicznych projektów, Alexander McQueen był twórcą, który inspirował ludzi na całym świecie. To właśnie z jego domu mody pochodzi suknia ślubna księżnej Kate Middleton, którą zaprojektowała Sara Burton.

Po śmierci Alexandra Mcqueena w 2010 roku, kierowanie domem mody przejęła Sara Burton, która zaczynała karierę jako stażystka. Sara wierna idei swojego mistrza przygotowuje odważne i ekstrawaganckie projekty, nawiązujące do stylistyki Alexandra. W jej kolekcjach możemy zobaczyć symbolikę pełną czaszek i róż, mocne cięcia, przerysowane rękawy i wyszukane wzornictwo. Burton dba też o oryginalne pokazy mody, które w jakimś stopniu nawiązują do idei McQueena. W kolekcji na sezon jesień-zima 2022 możemy zobaczyć pomarańczowe sukienki, trawiaste i limonkowe garnitury, mroczne gotyckie kreacje czy czerwono-czarne komplety nawiązujące do sukienki pomalowanej przez roboty w 1999 roku.

Alexander McQueen był awangardową postacią, szalenie utalentowaną i z wizją nie do podrobienia. Jego śmierć zamknęła pewien etap w świecie mody, otwierając jednak drzwi i umysły na nowatorskie spojrzenie na ubrania. W filmie biograficznym z 2018 roku „McQueen”, Alexander nie wyobrażał sobie tego, by po jego śmierci jego dzieło było kontynuowane. Stało się jednak inaczej. Dom mody Alexander McQueen jest prężnie działającym przedsiębiorstwem, które wypuszcza kolekcje utrzymane w duchu swojego założyciela. Jednak spektakularne dzieła sztuki, które mogliśmy oglądać za jego życia, są nie do odtworzenia. Pozostaną na zawsze zapisane na kartach historii mody.


Katarzyna Martyn
Katarzyna Martyn

Moda. W tym jednym krótkim słowie kryje się ogromny świat pełen inspirujących projektów, zapierających dech w piersiach kreacji, luksusowych tkanin i po prostu pięknych rzeczy. Haute couture od zawsze ma szczególne miejsce w moim sercu i… szafie. Jako dziennikarka i certyfikowana stylistka oraz posiadaczka 70 par butów, 60 torebek i całej masy dodatków, każdego dnia odkrywam nowe, zaskakujące elementy wielkiego świata mody, o których uwielbiam pisać.